"စိတ်ပျက်ညှိုးနွမ်းမှု" - ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းဟာ ရိုးရိုးရှင်းရှင်းကိစ္စတစ်ခု မဟုတ်ပါဘူး
မနက်အိပ်ယာနိုးရင် အင်အားမရှိသလို ခံစားရပြီး အလုပ်သွားဖို့ စိတ်မပါဘူးလို့ ခံစားရဖူးပါသလား။ ကောင်းကောင်းအိပ်စက်ထားပေမယ့်လည်း လန်းဆန်းမှုမရှိဘူးလို့ ခံစားနေရပါသလား။ ဒီလိုခံစားချက်တွေဟာ "စိတ်ပျက်ညှိုးနွမ်းမှု" (သို့) "Burnout Syndrome" ရဲ့ လက္ခဏာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါဟာ အလုပ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုတွေ စုပုံလာတဲ့ အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအခြေအနေဟာ ပျင်းရိတာမျိုးမဟုတ်ဘဲ ပြင်းထန်တဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ကလည်း ဒီအခြေအနေကို အလုပ်အကိုင်နဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ဖြစ်ရပ်တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်။
စိတ်ပျက်ညှိုးနွမ်းမှုရဲ့ သတိပေးလက္ခဏာများ
သင့်မှာ ဒီလက္ခဏာတွေ ရှိနေလားဆိုတာကို သတိထားကြည့်ပါ။
စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း: အင်အားကုန်ခမ်းနေသလို ခံစားရပြီး အရင်က ပျော်ခဲ့တဲ့အရာတွေကို လုပ်ချင်စိတ်မရှိတော့ခြင်း။
အဆိုးမြင်စိတ်များခြင်း: အလုပ်အပေါ် အဆိုးမြင်စိတ်တွေ ဝင်လာပြီး စိတ်တိုလွယ်လာခြင်း။
အလုပ်စွမ်းဆောင်ရည် ကျဆင်းခြင်း: အလုပ်လုပ်တာ နှေးလာခြင်း၊ အမှားတွေ မကြာခဏ လုပ်မိလာခြင်းနဲ့ တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်း လျော့နည်းလာခြင်း။
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ: ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ကြွက်သားနာကျင်ခြင်း သို့မဟုတ် အိပ်မပျော်ခြင်းစတဲ့ ပြဿနာများ ရှိလာခြင်း။
ဒီအခြေအနေ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တဲ့ အကြောင်းရင်းများ
စိတ်ပျက်ညှိုးနွမ်းမှုဟာ ကိုယ်တိုင်နဲ့ အလုပ်ပတ်ဝန်းကျင်က အကြောင်းရင်းများစွာကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ-
အလုပ်ဝန်ပိခြင်း: လုပ်နိုင်စွမ်းထက် အလုပ်ပမာဏ ပိုများနေခြင်း။
ပံ့ပိုးမှုအားနည်းခြင်း: အထက်အရာရှိနဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေဆီက အသိအမှတ်ပြုမှုနဲ့ ပံ့ပိုးမှုမရခြင်း။
မျှော်လင့်ချက် မြင့်မားခြင်း: ကိုယ်တိုင်နဲ့ သူတစ်ပါးဆီက မျှော်လင့်ချက်တွေ မြင့်မားလွန်းတာကြောင့် စိတ်ဖိစီးမှုတွေ ဆက်တိုက် ဖြစ်ပေါ်နေခြင်း။
ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဘယ်လို ဂရုစိုက်မလဲ
ခေတ္တရပ်နားပါ: အနားယူတာဟာ ကျရှုံးတာမဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပြန်လည်အားဖြည့်ဖို့ အလုပ်ကနေ ခေတ္တခဏ အနားယူပါ။
ကန့်သတ်ချက် သတ်မှတ်ပါ: လုပ်နိုင်စွမ်းမရှိတဲ့ အလုပ်တွေကို ငြင်းဆန်တတ်အောင် လေ့လာပါ၊ ဒါမှ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဝန်ပိမှုတွေ မပေးမိမှာပါ။
အခြားအရာတွေကနေ ပျော်ရွှင်မှုကို ရှာပါ: ရုပ်ရှင်ကြည့်တာ၊ သီချင်းနားထောင်တာ၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု လုပ်တာ သို့မဟုတ် သူငယ်ချင်းတွေ၊ မိသားစုနဲ့ အချိန်ပေးတာစတဲ့ ဝါသနာပါရာတွေကို လုပ်ပါ။
ကျွမ်းကျင်သူနဲ့ တိုင်ပင်ပါ: သင့်ရဲ့လက္ခဏာတွေ ပိုဆိုးလာပြီး နေ့စဉ်ဘဝကို ထိခိုက်လာပြီဆိုရင် စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်နဲ့ တိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်တာက ဒီအခြေအနေကို နားလည်ပြီး မှန်ကန်စွာ ရင်ဆိုင်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
စိတ်ပျက်ညှိုးနွမ်းမှုဟာ လူတိုင်းမှာ ဖြစ်နိုင်တဲ့ ကိစ္စတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ အရေးကြီးဆုံးကတော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို နားထောင်ပြီး နားလည်ပေးဖို့ပါပဲ။ အလွန်အမင်း ပင်ပန်းနွမ်းနယ်နေပြီလို့ ခံစားရရင် အနားယူဖို့နဲ့ အကူအညီတောင်းခံဖို့ကို မတွန့်ဆုတ်ပါနဲ့။ စိတ်ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်တာဟာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်တာနဲ့ အတူတူပါပဲ။ စောစောစီးစီး ဂရုစိုက်ပေးခြင်းက သင့်ဘဝကို ပြန်လည်လန်းဆန်းစေမှာပါ။
References:
โรงพยาบาลพิษณุเวช. (2567). Burnout เหนื่อยล้าเกินไป..สู่ภาวะหมดไฟ. [Online]. Accessed from:
https://www.pitsanuvej.com/articles/burnout-syndrome
โรงพยาบาลเพชรเวช. (2568). ภาวะหมดไฟจากการทำงาน. [Online]. Accessed from:
https://www.petcharavejhospital.com/th/Article/article_detail/BURNOUT-SYNDROME
กรมสุขภาพจิต. (2564). แนะเทคนิคสร้าง ความผ่อนคลาย ป้องกันภาวะหมดไฟทำงาน. [Online]. Accessed from:
https://dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=30949