စိုးရိမ်မှုဆိုတာဘာလဲ၊ ဘယ်အချိန်မှာ စိုးရိမ်မှုဆိုင်ရာ စိတ်ရောဂါ (Anxiety Disorder) ဖြစ်လာနိုင်သလဲ?
“စိုးရိမ်ပူပန်မှု” နဲ့ “စိတ်ပူပန်သောကရောဂါ” တို့ရဲ့ ကွာခြားချက်ကို နားလည်ခြင်း
လူတိုင်းဟာ ဘဝရဲ့တစ်ချိန်ချိန်မှာ စိုးရိမ်ပူပန်မှု ခံစားရဖူးကြပါတယ်။ စာမေးပွဲမဖြေခင်၊ အလုပ်အင်တာဗျူးမဖြေခင် ဒါမှမဟုတ် အရေးကြီးတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုမချခင်မျိုးတွေမှာ ဖြစ်တတ်ကြပါတယ်။ ဒီလိုခံစားချက်တွေက ပုံမှန်ဖြစ်ပြီး လူ့သဘာဝရဲ့ ယန္တရားတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အကယ်၍ စိုးရိမ်ပူပန်မှုက မကြာခဏဆိုသလို ဖြစ်ပေါ်နေမယ်၊ ပြင်းထန်ပြီး နေ့စဉ်ဘဝကို ဆက်တိုက်ထိခိုက်လာမယ်ဆိုရင်တော့ ဒါဟာ စိုးရိမ်မှုဆိုင်ရာ စိတ်ရောဂါ (Anxiety Disorder) ရဲ့ လက္ခဏာတစ်ခု ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ စိတ်ကျန်းမာရေးကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ထိခိုက်စေတဲ့အတွက် သေချာဂရုစိုက်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
စိုးရိမ်မှုဆိုင်ရာ စိတ်ရောဂါရဲ့ လက္ခဏာများ
စိုးရိမ်မှုဆိုင်ရာ စိတ်ရောဂါရဲ့ လက္ခဏာတွေက လူတစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး မတူညီနိုင်ပေမယ့် ယေဘူယျအားဖြင့် အောက်ပါလက္ခဏာတွေကို တွေ့ရတတ်ပါတယ် (Mayo Clinic, 2023)။
အလွန်အမင်း စိုးရိမ်ပူပန်ပြီး ထိန်းချုပ်လို့မရခြင်း: နေ့စဉ်ဘဝထဲက ကိစ္စများစွာကို အကြောင်းပြချက်မရှိဘဲ စိုးရိမ်ပူပန်နေပြီး အဲဒီအတွေးတွေကို ရပ်တန့်လို့မရခြင်း။
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ: ဂနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်း၊ မောပန်းလွယ်ခြင်း၊ အသက်ရှူမဝခြင်း၊ နှလုံးခုန်မြန်ခြင်းနဲ့ အိပ်ရေးပျက်ခြင်း။
အပြုအမူများ ပြောင်းလဲခြင်း: လူမှုဆက်ဆံရေး ဒါမှမဟုတ် လူအများရှေ့ စကားပြောခြင်းလိုမျိုး စိုးရိမ်ပူပန်မှု ဖြစ်စေတဲ့ အခြေအနေတွေကို ရှောင်ရှားလာခြင်း။
လက္ခဏာများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်ခြင်း: ဒီလိုစိုးရိမ်ပူပန်တဲ့ ခံစားချက်တွေက ရက်သတ္တပတ် ဒါမှမဟုတ် လပေါင်းများစွာကြာအောင် ဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေပြီး သူ့အလိုလိုပျောက်မသွားခြင်း။
အကယ်၍ ဒီလက္ခဏာတွေဟာ အလုပ်၊ ဆက်ဆံရေး ဒါမှမဟုတ် နေ့စဉ်ဘဝကို သိသိသာသာ ထိခိုက်လာပြီဆိုရင် စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူနဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးဖို့ အကြံပြုလိုပါတယ် (National Institute of Mental Health, 2022)။ အစောပိုင်းမှာ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်တာ ဒါမှမဟုတ် ကုသမှုခံယူတာက ဒီလက္ခဏာတွေကို သင့်တင့်လျောက်ပတ်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်ပြီး ပျော်ရွှင်တဲ့ဘဝကို ပြန်လည်ပိုင်ဆိုင်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။
စိုးရိမ်ပူပန်မှုဆိုတာ ပုံမှန်ဖြစ်ပေမယ့် စိုးရိမ်မှုဆိုင်ရာ စိတ်ရောဂါကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းတာဟာ ရဲရင့်ခြင်းပါ။ အကူအညီအတွက် ကျွမ်းကျင်သူကို ရှာဖွေတာဟာ အားနည်းတာမဟုတ်ဘဲ သင့်ရဲ့စိတ်ကျန်းမာရေးကို တကယ်ပဲ ဂရုစိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
References:
National Institute of Mental Health (NIMH):
http://www.nimh.nih.gov/health/topics/anxiety-disorders
Mental Health Foundation UK:
http://www.mentalhealth.org.uk/a-to-z/a/anxiety
Mayo Clinic – Anxiety Disorders Overview:
http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anxiety