စိုးရိမ်စိတ် - Anxiety

စိတ်ပူပန်မှုသည် "အတွေးများလွန်းခြင်း" သက်သက်မဟုတ်ကြောင်း နားလည်ခြင်း

လူအများစုသည် စိုးရိမ်ပူပန်မှုကို ခေတ္တခဏသာ ဖြစ်ပေါ်သော ခံစားချက်တစ်ခုအဖြစ် မှားယွင်းစွာ နားလည်တတ်ကြသည်။ သို့သော် လက်တွေ့တွင် ၎င်းသည် မည်သည့်အသက်အရွယ်မဆို၊ မည်သူမဆိုတွင် အဖြစ်များသည့် စိတ်ကျန်းမာရေးအခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ သင့်လျော်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်းမပြုပါက ၎င်းသည် နေ့စဉ်ဘဝကို ပြင်းထန်စွာ ထိခိုက်စေနိုင်သည်။

စိတ်ပူပန်မှု၏ လက္ခဏာများ

စိတ်ပူပန်မှုသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပါ လက္ခဏာများစွာကို ပြသနိုင်သည် (NIMH, 2022)။ သင့်ကိုယ်သင် သို့မဟုတ် သင့်ပတ်ဝန်းကျင်ရှိလူများကို အောက်ပါလက္ခဏာများဖြင့် သတိပြုမိနိုင်သည်။

• ထိန်းချုပ်မရသော အတွေးများ: တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အကြောင်းအရာတစ်ခုတည်းကို ဆက်တိုက်တွေးနေပြီး မရပ်တန့်နိုင်ခြင်း။

• ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ: ဂနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း၊ မောပန်းလွယ်ခြင်း၊ ခေါင်းမူးခြင်း သို့မဟုတ် အသက်ရှူမဝခြင်း။

• ပြောင်းလဲသွားသော အပြုအမူများ: စိတ်မသက်မသာ ခံစားရသော လူများ သို့မဟုတ် အခြေအနေများကို ရှောင်ရှားလာခြင်း။

• ထိတ်လန့်သော ခံစားချက်: ရှင်းလင်းသော အကြောင်းရင်းမရှိဘဲ ပြင်းထန်သော ကြောက်ရွံ့ခြင်း သို့မဟုတ် ထိတ်လန့်ခြင်းကို ခံစားရခြင်း။

စိတ်ပူပန်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ သိထားသင့်သည့် အရေးကြီးသောအချက်များ

• လူတိုင်းတွင် ဖြစ်နိုင်သည်: ဤအခြေအနေသည် လူတိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး ထူးဆန်းသော သို့မဟုတ် ပုံမှန်မဟုတ်သောအရာမဟုတ်ပါ။

• ကုသနိုင်သည်: စိတ်ကုထုံး သို့မဟုတ် ဆေးဝါးများကဲ့သို့သော ကုသခြင်းနှင့် စောင့်ရှောက်ခြင်းနည်းလမ်းများစွာရှိသည်။

• သင်တစ်ယောက်တည်း ရင်ဆိုင်နေရခြင်းမဟုတ်ပါ: ဤအခြေအနေကို ရင်ဆိုင်နေရသော အခြားသူများစွာရှိပြီး ကျွမ်းကျင်သူများသည်လည်း အမြဲကူညီပေးရန် အသင့်ရှိသည်။

• အကူအညီတောင်းခံခြင်းသည် ရဲရင့်ခြင်းဖြစ်သည်: အခြားသူများ၏ အကူအညီကို လက်ခံခြင်းနှင့် တောင်းခံခြင်းသည် အားနည်းခြင်းမဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် ကုသရေးအတွက် အရေးကြီးသော ပထမဆုံးခြေလှမ်းဖြစ်သည် (Mental Health Foundation, UK)။

မိမိကိုယ်ကို ဂရုစိုက်ရန် လုပ်ဆောင်နိုင်သည့်အရာများ

• ယုံကြည်ရသောသူနှင့် စကားပြောပါ: သင့်ခံစားချက်များကို ယုံကြည်ရသောသူနှင့် ဖွင့်ဟပြောဆိုခြင်းက စိတ်သက်သာရာရစေသည်။

• စိတ်ဖြေလျှော့ခြင်းနည်းလမ်းများကို လေ့ကျင့်ပါ: အသက်ပြင်းပြင်းရှူခြင်း သို့မဟုတ် တရားထိုင်ခြင်းသည် စိတ်ကို ငြိမ်သက်စေပြီး စိတ်ဖိစီးမှုကို လျှော့ချပေးနိုင်သည်။

• လှုံ့ဆော်မှုများကို လျှော့ချပါ: စိတ်ပူပန်မှုကို ပိုဆိုးစေနိုင်သော ကဖိန်းနှင့် အရက်ပမာဏကို လျှော့ချပါ။

• ကျွမ်းကျင်သူနှင့် တိုင်ပင်ပါ: အကယ်၍ လက္ခဏာများသည် နေ့စဉ်ဘဝကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပါက မှန်ကန်သော အကြံဉာဏ်ရယူရန် ဆရာဝန် သို့မဟုတ် စိတ်ပညာရှင်နှင့် တိုင်ပင်သင့်သည်။

သင့်ခံစားချက်များကို ပြောဆိုခြင်းသည် ရှက်စရာမဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် စစ်မှန်သောကုသမှု၏ အစဖြစ်နိုင်ပြီး သင့်အား ပျော်ရွှင်သောဘဝသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိစေရန် ကူညီပေးနိုင်ပါသည်။

References:
– Mental Health Foundation UK – Anxiety
– NIMH (US) – Anxiety Disorders
– WHO – Mental Health Key Facts